# COVİD-19 GIDA GÜVENLİĞİ VE SAĞLIKLI BESLENME PROJESİ
Proje Amacı
Hem gelişmekte olan hem de gelişmiş ülkelerde birçok insan gıda güvenliği tehlikelerine ve risklerine maruz kalmaktadır. Maruz kalma sıklığı ve kapsamı, gıda zinciri boyunca uygulanan kontrollere, tüketicilerin beslenme alışkanlıklarına ve yerel ortamda gıda kaynaklarına erişim ve bulunabilirliğine bağlıdır.
Dünya Sağlık Örgütü Raporuna göre (WHO, 2015) kirli/mikroplu gıdaları yedikten sonra her yıl yaklaşık 600 milyon insan hastalanmaktadır. Her 10 kişiden 1’i tehlike altındadır.
WHO Raporuna göre: Gıda kaynaklı hastalıklar ölümle sonuçlanmaktadır ve yılda tahmini 420.000 insan ölmektedir. Raporda 31 bakteri, virüs, parazit, toksin ve kimyasalların neden olduğu gıda kaynaklı hastalıklar ile ilgili tahminler de yer almaktadır. Ayrıca, yeni tip korona virüs (COVID-19) hızla dünya genelinde yayılarak küresel bir salgın haline gelmiştir. 7’den 77’ye tüm toplumda, COVID-19 Sürecinin de etkisiyle Gıdaların Güvenirliği ve Sağlıklı Beslenme konularında alanın uzmanı kişilerce verilecek aydınlatıcı bilgilere, kaynaklara ihtiyaç artmıştır. Gıda Güvenliği ve Sağlıklı Beslenme Bülten, e- İçerik ve
Eğitimleri ile etkili gıda güvenliği konusunda toplumumuzda bireylerin bilinçli kararlar vermelerini sağlayan bilgi aktarımlarının yapılması böylece insanların sağlıklarını korumaları amaçlanmaktadır. Gıda güvenliği ve Sağlıklı Beslenme Projesi bilgileri sayesinde, insanların belirli bir yiyeceği nasıl seçecekleri, nasıl koruyacakları, nasıl hazırlayacakları ve tüketecekleri; gıda risklerinden korunma yolları, sağlıklı beslenmenin anahtarı, COVID-19 sürecinde ve sonrasında beslenme önerileri 7’den 77’ye tüm topluma kazandırılmış olacaktır.
Proje Konusu
COVID-19 ekseninde gıda güvenliği ve sağlıklı beslenme de risk algısı ve risk değerlendirmesi oldukça dikkat çekici hale gelmektedir. Bu salgın sebebiyle gıda güvenliği sorunu toplumsal endişeye yol açmıştır. İnsanlar istem dışı olarak maruz kaldıkları bu virüse karşı gıda tehlikesinden endişe duymaktadır. Bu endişeleri bertaraf etmek için beslenmeyi iyileştirme ve gıda güvenliğini sağlama çabaları gerekir. Beslenme iyileştikçe hem sağlık düzeyinde hem de psikolojik düzeyde yüksek oranda iyileşmeler artmaktadır (WHO, 2019: 41).
Ayrıca beslenme hedeflerinde doğru ilerlemeyi izlemek için beslenme konusunda geniş kamu desteğini harekete geçirmek için etkili bilgilerin doğru ve uzmanlar tarafından aktarılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Toplumsal yararlar göz önüne alındığında beslenmeyle ilgili bilgilerin sahadaki uzmanlar tarafından toplu bir şekilde bilgi paylaşım platformlarının kurularak aktarılması hedeflenmelidir. Nihayetinde, gıda güvenliği ve sağlıklı beslenmeyi geliştirmek için toplumsal bilincin artırılması gerekmektedir. Yerel ve kültürel, sosyo-ekonomik koşullara, gıda çeşitlerine ve diyet tercihleri vs.
gibi hususlar göz önüne alındığında koşullar, düşünceler ve alışkanlıkların ülkeden ülkeye ve hatta ilden ile büyük farklılıklar gösterdiği aşikârdır. Artık dünya nüfusunun çoğunluğu kentlerde yaşamaktadır. Şehirlerde, özellikle bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan halk sağlığı sorunları, gıdalardaki riskler ve beslenme bozuklukları konusunda 7’den 77’ye tüm toplumda farkındalık ve bilinç oluşturmak için Sivil Toplum Kuruluşları, Üniversiteler, Kamu Kurumları ve Okullar beraber hareket etmelidir.
Gerekçe
Türkiye Çocukluk Çağı (İlkokul Öğrencileri) Şişmanlık Araştırması COSI TUR 2016, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından, Milli Eğitim Bakanlığı işbirliği ile yürütülmüştür. Araştırma sonuçları obezite konusunda farkındalık ve proje çalışmalarının önemini ortaya koymuştur. Yanlış Beslenme; obezite ve yol açtığı rahatsızlıklar geleceğimiz için büyük bir tehlikedir. Yine Dünya Sağlık Örgütü raporuna göre gıda kaynaklı hastalıklardan her yıl yarım milyona yakın insan ölmektedir. (WHO, 2019: 41).
COVID-19 Salgını ile beslenme ve gıda güvenliği konusunda toplumun tüm kesimleri için bilinçlenmeye ihtiyaç artmıştır. Öğrenciler okulda günlerinin önemli bir kısmını geçirseler de Beslenme Düzen ve Alışkanlıkları açısından ailelerine bağlıdır. Sağlıklı Beslenme Eğitimlerinin sadece çocuğa yönelik olması yeterli değildir. Çocukla birlikte öğretmenlerin, okul yöneticilerinin,
kantincilerin, anne ve babaların da Gıda Güvenliği ve Sağlıklı Beslenme eğitimine alınmasına büyük ihtiyaç vardır. Bu eğitimlerin COVID-19 Salgını nedeniyle hedef kitlenin yaş ve hazır bulunuşluk özellikleri dikkate alınarak e- Konferans şeklinde çevrimiçi yapılması gerekmektedir. Büyükçekmece İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü İSTEAM-DER işbirliği ile çeşitli üniversitelerden akademisyenlerle hazırlanan içerik geliştirilmiştir.
Hedefler
- Gıda Güvenliği ve Sağlıklı Beslenme hakkında öğrenci ve veliler başta olmak üzere genel halkta farkındalık oluşturmak, öğrenci, veli ve genel halkı bilinçlendirmek.
- T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan Türkiye Çocukluk Çağı (İlkokul Öğrencileri) Şişmanlık Araştırması bulgularını referans alarak obeziteyi önlemek.
- WHO Dünya Sağlık Örgütünün Gıda Güvenliği Anahtarlarını referans alarak güvenli gıda konusunda farkındalığı artırmak.
- Gıdaları iyi pişirmek, pişirilmiş gıdaları fazla bekletmemek, pişirilmiş gıdaları uygun koşulda saklamak, pişirilmiş gıdaları tekrar ısıtırken dikkatli olmak gibi konularda davranış değişikliği oluşturmak.
- COVID-19 Süreciyle virüs ve bakterilere karşı elleri tekrar tekrar yıkamak, mutfak yüzeylerini temiz tutmak, güvenli su kullanmak gibi konularda bilgilendirmek.
- T.C. Sağlık Bakanlığının ve WHO Dünya Sağlık Örgütünün Beslenme Önerilerini 7’den 77’ye değişik hedef kitlelere alanın uzmanı akademisyenlerle anlatmak.
- Sağlıklı Beslenme konusunda info grafikler, e-içerikler ve multi medyalar oluşturarak çocukların, gençlerin, kadınların, yaşlıların ve genel halkın doğru beslenmesini sağlamak.
- “Obezitenin Sağlık Üzerindeki Olumsuz Etkileri” konusunda e-içerikler geliştirerek toplum yararına sunmak.
- “Çocuk ve Ergenlerde Sağlıklı Beslenme” konusunu açıklayan broşürler ve süreli yayınlar hazırlamak.
- Gıda Güvenliği ve Sağlıklı Beslenme konusunda toplumu bilinçlendiren e-seminer ve çevrimiçi konferanslar düzenlemek.
- “Çocukları ve Gençleri Tehdit Eden Gıdalar” ve “Hijyen ve Beslenme” konularında öğretmen eğitimleri gerçekleştirmek.
- Kantinciler, tedarikçiler, okul yönetimlerini gıda güvenliği, hijyen ve sağlıklı beslenme konusunda bilgilendirmek. Aktörler arasında işbirliğini sağlamak.
- Milli Eğitim Müdürlüğü, Üniversiteler, Sağlık Müdürlüğü gibi kurumlarla işbirliği yaparak güvensiz gıdalara ve obeziteye karşı toplumu uyarmak.